1. EDES nedir?
Engelliler Destek Programı (EDES), uygulandığı ildeki yerel dinamikleri harekete geçirerek, toplumsal bütünleşmenin sağlanmasına ve engelliliğin önlenmesine katkıda bulunmayı amaçlayan destek programıdır.
2. EDES’in amaçları nelerdir?
EDES, uygulandığı illerde yerel dinamikleri harekete geçirerek, toplumun engellilik ve engelliler konusunda bilinç düzeylerinin ve duyarlılıklarının artırılması, engellilerin psikososyal ve tıbbi rehabilitasyonunu sağlamayı amaçlayan projeler ile engellilik nedenlerinin tespit edilmesini, koruyucu ve önleyici hizmetlerin geliştirilmesini, engellilik oranının azaltılmasını ve engelliliğin etkilerinin en aza indirilmesini amaçlamaktadır.
3. EDES’e kimler başvurabilir?
Okul, rehberlik araştırma merkezi, halk eğitim merkezi, çocuk, gençlik, bakım, rehabilitasyon, aile danışma ve sosyal hizmet merkezleri, huzurevi gibi kamu kuruluşlarının proje teklifleri bağlı bulundukları il ve ilçe müdürlükleri tarafından yapılır ve kabul edilmeleri halinde bunlar tarafından yürütülür.
4. EDES’e STK’lar başvuru yapabilir mi?
EDES’e STK’lar başvuru yapamaz ancak STK’ların ortak olduğu projelere öncelik verilir.
5. EDES başvuruları nereye yapılır?
Proje teklifleri ilgili valiliğe sunulur. Valilikler, proje tekliflerini; EDES’in amaçlarına uygunluğu, proje formatına uygunluğu, aynı hedef kitlesine yönelik benzer projelerin olmaması, başka bir finansman kaynağına sunulan ve/veya başka bir finansman kaynağından desteklenen projeler olmaması, ildeki engelli bireylerin ihtiyaç ve öncelikleri bakımından değerlendirerek uygun gördükleri proje tekliflerini resmi yazıyla ve elektronik ortamda Bakanlığa bildirir.
6. EDES hangi illerde uygulanmaktadır?
2011 ve 2012 yıllarında Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan Amasya, Artvin, Bayburt, Çorum, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Samsun, Tokat ve Trabzon illerinde (11 il) uygulanan EDES Programına 2013 yılında Bartın, Bolu, Düzce, Karabük, Kastamonu, Sinop, ve Zonguldak illeri dahil edilmiş olup Karadeniz Bölgesindeki 18 ilde uygulanmıştır. EDES 2014 Programına Çankırı, Kırıkkale, Kırşehir ve Nevşehir illeri de dahil edilmiştir. EDES 2015 Programı Karadeniz Bölgesinde engellilik oranının yüksek olduğu Çorum ve Giresun illerinde devam edecek olup Afyon, Bilecik, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Denizli, Edirne, Isparta, Karaman, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kütahya, Muğla, Nevşehir, Tekirdağ, Uşak ve Yalova illerinde uygulanacaktır.
7. Birden fazla ilde proje yürütülebilir mi?
EDES kapsamındaki iller olması ve valiliğin uygun görmesi halinde yürütülebilir.
8. EDES 2014 kapsamında desteklenen proje türleri nelerdir?
9. EDES’in hedef kitlesi kimlerdir?
EDES’in hedef kitlesi engelliler, engellilerin aileleri ve toplumun tüm kesimleridir.
10. Projelerin süresi ne kadar olmalıdır?
Desteklenen projelerin süresi, sözleşme imza tarihinden itibaren en fazla bir yıldır.
11. Proje bütçeleri için alt/ üst limit var mıdır?
Teklif edilecek projelerin bütçe büyüklüğünün alt sınırı 10.000 TL olup üst sınırı 100.000 TL’dir.
12. Desteklenecek projelerin seçimindeki kriterler nelerdir?
Desteklenecek projelerin seçiminde;
göz önünde bulundurulur.
13. Projelerde koordinatörlerin ücret alması mümkün mü? Alınabiliyorsa bu ücretin miktarı ne kadardır?
Bütçe büyüklüğü 50.000 TL’nin altında olan projelerde proje koordinatörü için EDES ödeneğinden herhangi bir ücret ödenmez. Bütçe büyüklüğü 50.000 TL ve üzerinde olan projelerde koordinatör olarak görev yapacak en fazla bir personele tabi olduğu mevzuata göre aylık net 400 TL tutarında ödeme yapılabilir. Proje bütçesinde bu tutar brüt olarak yazılır.
14. Projelerde istihdam edilen kamu görevlileri ücret alabilir mi? Alınabiliyorsa bu ücretin miktarı ne kadardır?
Kamu görevlilerine yapılacak ödemeler 6512 sayılı 2014 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ve kamu personelinin tabi olduğu diğer mevzuatın ilgili hükümleri çerçevesinde olacaktır. Projelerde görev alan kamu görevlilerinin ücret alması öngörülürse, söz konusu kamu görevlilerinin ek ücret (fazla mesai, ek ders ücreti gibi) alabilmelerine imkan sağlayan mevzuat valiliklere ibraz edilmelidir.
15. Projelerde koordinatör dışında istihdam edilen ve kamu görevlisi olmayan kişiler ücret alabilir mi? Alınabiliyorsa bu ücretin miktarı ne kadardır?
Proje koordinatörünün dışında, projelerde tam zamanlı (haftada en az 30 saat) olarak çalışacak kamu görevlisi olmayan personele ödenecek aylık ücret, brüt asgari ücretin iki katını; yarı zamanlı olarak (haftada 30 saatten az) çalışacak kamu görevlisi olmayan personele ödenecek aylık ücret ise brüt asgari ücreti geçemez. EDES proje teklif formu doldurulurken proje bütçesi bölümünde, asgari ücret üzerinden ödenecek sosyal güvenlik primi ve vergi gibi kalemler dikkate alınarak belirlenecek brüt tutar yazılacaktır.
16. EDES kapsamında desteklenecek projelerde eğitim verecek kişilere bir ödeme yapılıyor mu?
Proje bütçesinde gerekçeli olarak yer alması ve eğitim verecek kişinin tabi olduğu mevzuata uygun olması halinde ödeme yapılır.
17. EDES kapsamında bina, kaldırım, yol gibi inşaatlar yapılabilir mi?
EDES kapsamında yeni bina, kaldırım, yol gibi inşaatlar yapılamaz. İnşaatı devam eden binalar, kaldırımlar, yollar tamamlanamaz. Sadece psikososyal ve tıbbi rehabilitasyon projeleri kapsamında, bağımsız yaşam ve destek teknolojileri eğitimi projeleri için kullanılacak uygulama alanlarının engellilere uygun olarak düzenlenmesi halinde proje bütçesinin % 10’unu aşmamak üzere tadilat giderleri karşılanabilir.
18. EDES kapsamında tekerlekli sandalye, ortez-protez, işitme cihazı gibi araç-gereçler karşılanıyor mu?
EDES kapsamında tekerlekli sandalye, ortez-protez, işitme cihazı gibi araç-gereçlerin bedelleri karşılanmaz. Ayrıca proje kapsamında harçlık, ödül veya sosyal yardım olarak, nakit veya demirbaş malzeme verilemez. Ancak, kişi veya kurum ve kuruluşların bu malzemeleri karşılayarak proje ortağı olduğu projelere öncelik verilir.
19. Projelerde araç alımı yapılabilir mi?
EDES kapsamında araç alımı yapılamamaktadır.
20. Proje faaliyetlerindeki satın alma işlemleri hangi usulle yapılmalıdır?
Satın alma işlemleri proje yürütücüsünün tabi olduğu mevzuat hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilir
21. Proje yürütücüsü olan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları proje kapsamındaki mal/ hizmet satın alımlarında herhangi bir usule tabi midir?
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca yürütülecek projelerde doğrudan temin usulü uygulanır ve “EDES Uygulama Usul ve Esasları”nın ekinde yer alan “Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarının Takip Edeceği Satın Alma Süreci”nde yer alan hükümlere uyulur.
22. Projelerde yıl içinde değişiklikler yapılabilir mi?
Projenin amaçları ve faaliyetlerinde değişiklik yapılamaz. Uygulama imkanı ortadan kalkan faaliyetler valinin izniyle iptal edilebilir. Proje bütçesinin imkan vermesi halinde, valinin izniyle proje amaçlarına uygun yeni faaliyetler eklenebilir. Projelerin uygulama yeri ve süresinde valinin izniyle değişiklik yapılabilir. Projelerde valiliklerce yıl içinde yapılacak değişiklik sayısı üçü geçemez.
23. Projenin bütçe kalemleri arasında aktarma yapılabilir mi?
Projenin bütçe kalemleri arasında valinin izniyle aktarma yapılabilir.
24. Proje yürütücüsü proje hesabında oluşacak faiz giderlerini kullanabilir mi?
Projeye ait banka hesabında oluşan faiz ve benzeri gelirler proje yürütücüsü tarafından kullanılamaz ve projenin tamamlanmasını müteakip Valilik hesabına aktarılır.
25. Proje için aktarılan ödeneğin fazla gelmesi durumunda, proje yürütücüsü söz konusu ödenek fazlasını kullanabilir mi?
Projelerin gerçekleşen maliyetlerinin proje bütçesinin altında kalması durumunda, proje için tahsis edilen ödenek, valilik EDES hesabına aktarılır ve valilik tarafından başarıyla uygulanmakta olan ve ödenek ihtiyacı bulunan diğer EDES projelerine aktarılır.
26. Bir koordinatörün yürütebileceği proje sınırı var mı? Bir koordinatör birden fazla proje yürütebilir mi?
Birden fazla proje teklifi bulunan proje yürütücüsünün en fazla iki adet projesi desteklenebilir ancak proje koordinatörüne sadece bir proje için ödeme yapılır.
27. Bütçede yapmak istediğimiz harcama gözükmüyor, olmayan kalemler için yeni bir satır açılıp ihtiyaç olan gider yazılabilir mi? Yoksa olmayan kalemlere ödenek verilmeyecek mi?
Proje Teklifindeki bütçe tablosundaki kalemler örnek olarak verilmiştir, faaliyetlerinize göre yeni satırlar açarak bütçelemenizi yapabilirsiniz.
28. EDES kapsamındaki projelerde desteklenmesi uygun görülen maliyetler nelerdir?
EDES kapsamındaki projelerde desteklenmesi uygun görülen harcamalar şunlardır:
29. Demirbaş malzemeler nasıl kaydedilecek?
30. Proje kapsamında alınan demirbaş malzemeler proje bitiminde kullanılmaya devam edilebilecek mi?
31. 2011, 2012 ve 2013 EDES Programı kapsamında uygulanan proje bütçesinden alınan bilgisayar, projeksiyon cihazı ve perdesi, fotoğraf makinesi, video, ofis masası ve sandalyesi gibi malzemeler 2014 EDES Programı kapsamında sunulacak proje için tekrar alınabilir mi?
Proje kapsamında alınan demirbaş malzemeler, EDES Görünürlük Kurallarına uygun olarak etiketlenmeli ve proje evrak kayıtlarına işlenmelidir.
Proje çerçevesinde satın alınan demirbaş malzemelerin ve/veya merkezlerin, proje bitiminden sonra en az üç yıl süreyle proje amaçlarına uygun şekilde veya benzer amaçlı projelerde kullanılması valilik tarafından sağlanır. Bu amaçla, valilik ile proje yürütücüleri arasında protokol imzalanır. Bu nedenle, EDES kapsamında bilgisayar, projeksiyon cihazı, fotoğraf ve video kamerası, büro eşyaları gibi malzemeleri almış olan proje yürütücüsü bu malzemeleri kullanmaya devam edebilmek için Valilikle Protokol imzalayacaktır.
Daha önce EDES kapsamında demirbaş malzeme almış olan proje yürütücüsüne 2014 yılında uygulayacağı projede aynı malzemeler için ödeme yapılmaz, buna ilişkin harcamalar öngörülmüşse değerlendirme sırasında bütçe teklifinden düşülür. Ancak, yeni sunulan projenin kapsamı ve hedef kitlesi bu malzemeleri gerektirecek nitelikte ise makûl sayıda yeni ekipman ödenebilir.
2011, 2012, 2013 ve 2014 ÖDES ve EDES Programı kapsamında uygulanmış olan projelerde alınan demirbaş malzemeler, EDES Programının amaçları kapsamında en az iki yıl süreyle proje ve/veya faaliyet uygulayacağını taahhüt eden ve valilik tarafından uygun görülen 6. maddenin birinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlar ile projelerde ortak olarak aktif görev alan, en az iki yıl süreyle demirbaş malzemeleri engellilerle ilgili faaliyetlerde kullanacağını taahhüt eden, engelliler tarafından kurulan ve engellilere yönelik olarak faaliyet gösteren ve valilik tarafından uygun görülen sivil toplum kuruluşlarına bir protokolle devredilir. Demirbaş malzemelerin kaydı, giriş ve çıkış işlemleri kurum ve kuruluşların tabi olduğu mevzuata göre gerçekleştirilir. Devredilen demirbaşların amacına uygun olarak kullanımı iki yıl süreyle valilik tarafından denetlenerek raporlanır.
32. Valilikler projeleri hangi sıklıkla incelemeli ve hangi hususları denetlemelidir?
Valiliklerin yetki ve sorumluluğunda yürütülen EDES projelerinin idari ve mali denetimini yapmak valiliklerin görev alanında olup valilikler, projelerin durumuna göre belirleyecekleri dönemlerde, projeleri yerinde inceler ve projelerin;
Bu denetimlerde tespit edilen aksaklıklar, uygunsuzluk ve usulsüzlükler bir tutanağa bağlanarak proje yürütücüsünün gerekli düzeltici işlemleri yapması sağlanır.
Valilik, izleme ve denetleme faaliyetleri sonucunda gerekli gördüğü takdirde projelerin durdurulması ve iptali gibi tedbirleri uygulamaya yetkilidir.
33. İzleme ve Değerlendirme Cetvelinin “Öngörülen” sütununa ilgili 3 aylık bilgiler mi yazılacak?
İzleme ve Değerlendirme Cetvelinin “Öngörülen” sütununa, projenin tümü için Proje bütçesinde öngörülen miktar ve tutarlar aynen yazılacak (revize edilmişse yeni haliyle aynen yazılacak), “Gerçekleşen” sütununa ise ilk cetvelde 3, ikinci cetvelde 6, üçüncü cetvelde 9 ve son cetvelde 12 aylık (projenin süresine göre) harcama yapılan (harcama belgelerindeki) miktar ve tutarlar yazılacaktır.
İzleme ve Değerlendirme Cetvelinde her bir faaliyetin alt açıklamaları ve bunların süre/adet, birim ve toplam bedeli yazılacak, “malzeme alımı”, “eğitim organizasyonu”, “etkinlik organizasyonu” veya “eğitim malzemesi” gibi genel ifadeler ve toplam tutar yazılmayacaktır.
34. İzleme ve Değerlendirme Cetveli nereye gönderilecek?
İzleme ve Değerlendirme Cetveli, Proje Yürütücüsü tarafından ilgili dönemi takip eden ayın ilk haftasında elektronik ortamda ve yazılı olarak Valiliğe gönderilir. Valilik İzleme ve Değerlendirme Cetveline girilen bilgilerin doğruluğunu kontrol edip onaylayarak, aynı hafta içerisinde elektronik ortamda ve yazılı olarak Bakanlığa gönderir.
35. Proje bitiminde hazırlanacak nihai rapor ne zaman gönderilecek ve raporda hangi hususlara yer verilecek?
Nihai rapor proje bitim tarihinden sonra 15 gün içinde proje yürütücüsü tarafından hazırlanarak basılı ve görsel tüm materyallerle birlikte Valiliğe gönderilecektir. Valilik nihai raporu onaylayarak 15 gün içinde elektronik ortamda ve yazılı olarak Bakanlığa gönderecektir.
Nihai raporda;
gibi projenin değerlendirilmesine ilişkin bilgiler yer almalıdır.
36. Görünürlük Kurallarına ilişkin olarak küçük materyallere logo ve yazılar birlikte sığmıyor, değişiklik yapılabilir mi?
Görünürlük Kuralları, Usul ve Esasların ekinde yer almaktadır. Bu Kurallarda logolar ve destek ifadelerinin kullanım koşulları ve istisnalara yer verilmiştir. Ayrıca, Proje kapsamındaki basılı ve görsel materyallerin, basılmadan ve yayınlanmadan önce valiliklere ibraz edilerek görünürlük kurallarına uygunluğunun sağlanması yararlı olacaktır.
37. Proje bütçesinin hazırlanmasında dikkat edilecek sınırlamalar var mı?
Engellilerin psiko-sosyal ve tıbbi rehabilitasyonunu sağlamaya yönelik projeler kapsamında Usul ve Esasların 5 inci maddesinin dördüncü fıkrasının (e) bendinde yer alan projelerin bütçesindeki ulaşım, iaşe, konaklama vb. ödenekler, projenin toplam bütçesinin % 10’unu geçemez.
Destek teknolojileri kullanımı ve bağımsız yaşam eğitimleri kapsamında kullanılacak alanların engellilere uygun olarak düzenlenmesi için yapılacak tadilat giderleri toplam bütçenin % 10’unu aşamaz.
Görünürlük giderleri toplam bütçenin % 10’unu aşamaz.
38. Projelere eş finansman sağlanabilir mi?
EDES projelerine nakit olarak eş finansman sağlanamaz. Ancak, engellilere yönelik yardımcı araç ve gereç desteği ile mekan, malzeme ve gönüllü katkı sağlayan projelere öncelik verilir.
Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar:
Proje Teklif Formu, üst ve alt başlıklarına uygun olarak doldurulmalıdır. Formun 1.4, 1.6, 1.7 ve 3. Bölümündeki faaliyetler birbiriyle örtüşmelidir. Formun “Somut Çıktılar” bölümü yapılacak faaliyetlere göre düzenlenmeli, her satırının doldurulmasına çalışılmamalıdır. 3. Bölümde yer alan proje bütçesinde, ilgili kalemlerdeki harcamalar ayrı ayrı belirtilmeli, “malzeme alımı”, “eğitim organizasyonu”, “etkinlik organizasyonu” veya “eğitim malzemesi” gibi genel ifadeler ve toplam tutarlar yazılmamalıdır. Tahmini bütçede yer alacak tutarlar, piyasa araştırması yapılarak makul ücretler üzerinden ve brüt olarak yazılmalıdır. Ayrıca, desteklenecek projelerin bütçe kalemlerindeki birim maliyetler, gösterge niteliğinde olup bu harcamaların makul olan en düşük fiyattan gerçekleştirilmesinde Valilik her türlü yetki ve sorumluluğa sahiptir. Proje bütçesine, görünürlük faaliyetlerinin maliyetleri için toplam bütçenin % 10’unu aşmayacak tutarda ödenek konulmalıdır.
Engellilerin psiko-sosyal ve tıbbi rehabilitasyonunu sağlamaya yönelik projeler kapsamında Usul ve Esasların 5 inci maddenin dördüncü fıkrasının (d) ve (e) bendlerinde yer alan projelerde; engellilerle ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla ortaklığı olmayan projeler değerlendirmeye alınmaz. Bu projelerin yararlanıcılarda kalıcı etkiler bırakması ve uygulanan projenin etkinliğinin ölçülmesi için tüm katılımcılara ön test ve son test yapılması zorunludur.
Engellilerin psiko-sosyal ve tıbbi rehabilitasyonunu sağlamaya yönelik projelerin değerlendirilmesinde, farklı engel gruplarının katılımını sağlayan, hedef kitlesi geniş olan ve hedef kitle içerisinde engelli katılımının daha yüksek olduğu projelere öncelik verilecektir.
Engelliliğin nedenleri ve önlenmesine yönelik projelerde öncelikle il sağlık müdürlükleri, farkındalık eğitimleri ve engellilerin psikososyal ve tıbbi rehabilitasyonunu sağlamaya yönelik projelerde sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapılmalıdır.
Başka bir finansman kaynağına sunulan proje teklifleri EDES’e sunulamaz ve başka finansman kaynağından desteklenen projeler EDES’ten desteklenemez. Bu durumdaki projeler valilik tarafından kontrol edilerek değerlendirmeye alınmayacaktır.
Satın alma işlemleri ile proje hesaplarının muhasebeleştirilmesi, proje yürütücüsünün tabi olduğu mevzuat hükümleri çerçevesinde gerçekleştirileceğinden, bu işlemlerde kullanılacak yöntem ve belgeler de tabi olunan mevzuata göre yapılacaktır. Yapılan giderlere ilişkin belgeler, proje yürütücüsü kurum veya kuruluşun sorumlu amirince belirlenecek 3 kişilik bir komisyon tarafından onaylanacak, bu belgeler proje dosyasında saklanarak, istenmesi durumunda Valiliğe veya diğer yetkili kurumlara ibraz edilecektir. Valilikler, yapılacak ihalelere gözlemci olarak katılacaktır.
Projelerde proje bütçesini aşacak şekilde öngörülmeyen bir takım giderlerin ortaya çıkması durumlarında, valiliğin EDES hesabında yeterli ödenek olması halinde, valilik tarafından projeye ek ödenek sağlanabilir. Aktarılacak ek ödenek miktarı projeye sağlanan EDES destek tutarının % 30’unu aşamaz. Diğer projelere aktarılan ödeneklere ilişkin bilgiler gerekçesiyle birlikte aktarma işlemini takiben 15 gün içerisinde Bakanlığa bildirilir.
Valilikler EDES projelerinin izlenmesi ve denetlenmesi için görevlendirecekleri personeline gerekli araç vb. ekipmanları sağlar.
sss